مهره و پیچ ابزارهای مهم و رایج در صنعت ساخت و تعمیرات، ساختمانسازی، مکانیک، الکترونیک و سایر حوزهها هستند. این ابزارها با توجه به نوع و کاربرد مختلف دستهبندی میشوند. در ادامه به معرفی مهره و پیچ پرداخته میشود:
مهره:
مهرهها ابزارهای کوچک و گرد است که بهصورت معمول دارای یک شکل استوانهای یا استوانهای با حفره در وسط هستند. مهرهها برای اتصال دو قطعه به یکدیگر و ایجاد ارتباط محکم استفاده میشوند. مهره ها اغلب همراه با پیچها استفاده میشوند. نوع و ابعاد مهره ها بسته به نیاز و کاربرد مختلف متغیر است.
پیچ:
پیچ ها ابزارهایی هستند که بهطور معمول دارای یک بدنه طولانی و ریسمان مستقیم (سر) در یک طرف هستند. سر پیچ دارای یک حفره (مهرهگیری) برای جاگذاری مهره است. اتصال پیچ و مهره به یکدیگر به دلیل حفره مهرهگیری در سر پیچ صورت میگیرد.
پیچ ها به دلیل تنوع در اندازه، شکل، و نوع سر (برای گرفتن با یک مهره خاص) در بسیاری از کاربردها استفاده میشوند. مثالهایی از انواع پیچها شامل پیچهای معمولی، پیچهای خودخروج، پیچهای تخت، و پیچهای پانچ (با سر مخروطی) میباشد.
با توجه به نیازهای مختلف، مهره و پیچ به صورت استاندارد در بازار موجودند و بهطور گسترده در صنایع و مکانیک استفاده میشوند.
انواع مهره
مهره ها در بازار در انواع مختلف و با اندازهها، شکلها، و مواد متفاوت موجود هستند. در زیر، به برخی از انواع مهرهها اشاره میشود:
- مهرههای استاندارد:
– مهره متریک: بر اساس سیستم متریک اندازهگیری شده و در اندازهها و قطرهای متفاوتی موجود است.
– مهره اینچی (Imperial): بر اساس سیستم اینچی اندازهگیری میشود و معمولاً در سیستمهای اندازهگیری اینچی وجود دارد.
- مهرههای خودفشاری (Locknut):
– مهره بافتی (Nyloc): دارای یک حلقه پلاستیکی درونی است که از تخت شدن مهره جلوگیری میکند.
– مهره فلزی (Metal Locknut): این نوع مهره دارای یک لوله یا حلقه فلزی است که باعث افزایش محکمی مهره میشود.
- مهرههای پانچ (Set Screw):
– مهره پانچ متریک: برای اتصال به محورهای استوانهای یا محورهای دایرهای با استفاده از کلید Allen یا Hex مورد استفاده قرار میگیرد.
- مهرههای ویژه:
– مهرههای ساختمانی: برای استفاده در ساختمانها و سازههای ساختمانی با اندازهها و مواد متنوع.
– مهرههای الکتریکی: برای اتصال اجزاء الکتریکی با قابلیتهای ضد الکتریکی یا حرارتی.
- مهرههای خاص:
– مهرههای پلیکربناتی: از جنسهای پلیکربنات ساخته شده و برای مواردی که مقاومت به شرایط شیمیایی یا حرارتی مهم است مورد استفاده قرار میگیرند.
– مهرههای تخت (Flat Head): دارای سری تخت و گرد که برای نهان کردن بهطور کامل در سطح مهمانه یا محل استفاده میشوند.
تعدادی از انواع مهرهها عبارتند از:
1. مهره H.V : مهره با خاصیت شش گوشی که برای استفاده با پیچهای H.V مورد استفاده قرار میگیرد.
2. مهره آهنی : مهره ساخته شده از آهن یا فولاد، معمولاً برای پروژههای ساخت و ساز و صنعتی استفاده میشود.
3. مهره اسپیسر : مهرهای که برای تنظیم فاصله بین دو قطعه یا اجزاء مورد استفاده قرار میگیرد.
4. مهره باریک: مهره با ضخامت کم، برای استفاده در مواردی که نیاز به مهرههای نازک و سبک است.
5. مهره تی: مهره با شکل حرف “ت” که برای اتصال دو قطعه به شکل زاویهدار به کار میرود.
6. مهره جاکدار : مهرهای که دارای طراحی خاصی است تا از افتراق بیفتد و به محل قرار گرفتن خود در پروژه بماند.
7. مهره خروسکی : مهره با طراحی خاص و شکلی که به خروسک یا شبیهساز آن نظیر است.
8. مهره خشکه : مهره ای که برای اتصال در محیطهای خشک و بدون نیاز به گریس مورد استفاده قرار میگیرد.
9. مهره دستی: مهره که میتوان آن را با دست و بدون ابزار اختصاصی محکم کرد.
10. مهره رگلاژ: مهره با رگهای عمیق بر روی سطح آن برای افزایش محکمی.
11. مهره سر بسته : مهره با سری که به نحوی به محل متصل میشود و به صورت دائمی محکم میشود.
12. مهره شرکت نفتی: مهرهای که برای استفاده در صنعت نفت و گاز طراحی شده است.
13. مهره شش گوش : مهره با شکل شش گوشی که به عنوان یکی از انواع مهرهها معروف است.
14. مهره فلنجی: مهره ای که برای اتصال اجزای فلنج به کار میرود.
15. مهره واشر دار: مهرهای که دارای واشر در یکی از سمتهای آن است.
16. مهره چاکنت : مهرهای که برای استفاده در مواردی که نیاز به مقاومت در برابر چاکنت (گرد و خاک) دارند، طراحی شده است.
17. مهره چهار گوش: مهره با شکل چهار گوشی.
18. مهره کاسه نمدی: مهره با سطح نمدی برای استفاده در مواردی که نیاز به حفاظت از سطوح است.
19. مهره گرد: مهره با شکل گرد.
20. مهره قفل کن: مهرهای که برای جلوگیری از متحرک شدن پیچ یا مهره در محل استفاده میشود.
21. مهره قفلی: مهره با قابلیت قفل کردن به منظور افزایش محکمی.
22. مهره کشویی: مهره که برای انجام کارهای کشویی یا جلب مورد استفاده قرار میگیرد.
هر نوع مهره دارای کاربردها و مزایای خود است و انتخاب نوع مناسب بستگی به نوع کاربرد و شرایط محیطی دارد.
کاربرد مهره پیچ
مهره ها و پیچ ها به عنوان ابزارهای اتصال اساسی در صنعت و ساخت و سازها استفاده میشوند. کاربردهای آنها بسیار گسترده هستند و در انواع صنایع و فعالیتها مورد استفاده قرار میگیرند. در زیر به برخی از کاربردهای مهم مهره و پیچ اشاره میشود:
- ساخت و ساز:
– برای اتصال و محکمکردن قطعات چوبی، فلزی و سایر مصالح ساختمانی.
– در اجزاء سازههای بتنی و فلزی برای اتصال و تثبیت اجزاء مختلف.
- صنعت خودروسازی:
– برای اتصال قطعات مختلف در ساخت و تولید خودروها.
– در انتقال نیرو و ایجاد اتصالات محکم در سیستمهای موتور و فرمان.
- الکترونیک و الکتریک:
– در تولید بردهای مدار چاپی (PCB) برای نگهداری و اتصال قطعات الکترونیکی.
– در تجهیزات الکتریکی برای اتصال کابلها و قطعات مختلف.
- ماشینآلات و تجهیزات صنعتی:
– در تعمیرات و نگهداری ماشینآلات و تجهیزات صنعتی.
– برای اتصال و محکمکردن اجزاء مختلف در دستگاههای تولید.
- مصرف خانگی:
– در تعمیرات خانگی برای اتصال و تعمیر مبلمان، دستگیرهها، و سایر اجزاء.
– در ساخت و تعمیر میزها، صندلیها، و اجزاء دیگر در منزل.
- صنایع نفت و گاز:
– در اجزاء مختلف تجهیزات حفاری و استخراج نفت و گاز.
– در اتصال لولهها و تجهیزات در صنایع نفت و گاز.
- صنعت هوا و فضا:
– در ساخت و تعمیرات هواپیماها و ماهوارهها.
– برای اتصال قطعات در شرایط سخت محیطی فضا.
- کشاورزی:
– در تولید و تعمیرات ابزارها و تجهیزات کشاورزی.
– برای اتصال قطعات در ماشینآلات کشاورزی.
- صنعت غذایی:
– در تجهیزات تولید و بستهبندی مواد غذایی.
– برای اتصال و تثبیت اجزاء در خطوط تولید مواد غذایی.
همچنین، باید توجه داشت که انواع و اندازههای مهره و پیچ بستگی به نیازهای مختلف این صنایع و کاربردها دارند.
ویژگی های مهره
مهره ها دارای ویژگیهای متنوعی هستند که بستگی به نوع مصرف و شرایط کاربرد متفاوت است. در زیر ویژگیهای مهم مهرهها آورده شده است:
- مواد ساخت:
– فولاد:مهرههای بسیاری از فولادها ساخته میشوند که مقاومت بالا در برابر فشار و کشش دارند.
– فولاد ضدزنگ (Stainless Steel): برای مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی، بهویژه در محیطهای مرطوب.
– آلومینیوم:برای کاهش وزن و مقاومت در برابر خوردگی.
- پوششها:
– گالوانیزه: پوششی از روی برای جلوگیری از زنگزدگی و خوردگی.
– کروم پوشانی (Chrome Plating): برای زیبایی و مقاومت در برابر زنگزدگی.
– پوششهای ضد زنگ: مثل نیکل یا کادمیم برای مقاومت در برابر شرایط محیطی خاص.
- نوع سر:
– سر مستقیم (Flat Head): برای تخفیف فشار در سطح نصب شده.
– سر گرد (Round Head): برای استفاده در مواردی که نیاز به زیبایی بیشتر است.
– سر هگزاگونال (Hex Head): برای استفاده با کلیدهای Allen یا Hex و انتقال نیروی بیشتر.
- نوع مهره:
– مهره متریک:بر اساس سیستم متریک اندازهگیری شده.
– مهره اینچی (Imperial): بر اساس سیستم اینچی اندازهگیری میشود.
– مهرههای خودخروج (Self-Tapping): برای سهولت در نصب بدون نیاز به مهره پیشین.
- نوع مهرهگیری:
– مهرههای پانچ (Set Screw): برای استفاده در اتصالات محورهای چرخشی.
– مهرههای خودفشاری (Locknut): برای جلوگیری از گشتاور و از دست دادن اتصال.
- طول و قطر:
– مهرهها در اندازهها و ابعاد مختلفی آمده و بستگی به نیاز مصرف خاص دارند.
- مقاومت در برابر فشار و کشش:
– مهرهها بر اساس استانداردهای مشخصی برای مقاومت در برابر فشار و کشش تولید میشوند.
- قابلیتهای خاص:
– مهرههای خودخروج: برای سهولت در نصب بدون نیاز به قبلی پیشنهاد میشوند.
– مهرههای نخی: برای استفاده در اتصالات مستقیم به نخها.
توجه داشته باشید که این ویژگیها میتوانند بستگی به شرکت سازنده، استاندارد محصول، و نوع کاربرد متغیر باشند. انتخاب مهره مناسب بر اساس نیازهای خاص کاربرد بسیار مهم است.
مهره های پر مصرف در صنعت
مهرهها در صنعت ابزارهای بسیار پرکاربردی هستند و در انواع مختلف صنایع برای اتصال و تثبیت اجزاء مورد استفاده قرار میگیرند. در زیر به برخی از مهرههای پرکاربرد در صنعت اشاره شده است:
- مهرههای متریک (Metric Bolts and Nuts):
– برای اتصالات در صنایع ساختمانی، مکانیکی، الکترونیکی و خودروسازی.
– اندازهگیری بر اساس سیستم متریک جهت استانداردسازی ابعاد.
- مهرههای خودخروج (Self-Tapping Screws):
– برای نصب در مواد نرم مانند چوب و پلاستیک بدون نیاز به سوراخ قبلی.
– در صنایع ساختمانی و خودروسازی برای تسهیل در نصب و تعمیرات.
- مهرههای پانچ (Set Screws):
– برای اتصالات محورهای چرخشی و اجزاء متحرک در مکانیک و ماشینآلات.
– در انواع مختلف صنایع از جمله صنایع نفت و گاز.
- مهرههای فولادی عالی (High-Strength Steel Bolts):
– برای استفاده در اجزاء نیازمند مقاومت بالا به فشار و کشش.
– در ساخت و سازهای سنگین و صنایع خودروسازی.
- مهرههای ضدزنگ (Stainless Steel Screws):
– برای استفاده در شرایط محیطی خاص مانند محیطهای مرطوب یا زنگزدگی ممکن است.
– در صنایع الکترونیک، طبی، و فضایی.
- مهرههای هگزاگونال (Hex Head Bolts):
– برای اتصالاتی که نیاز به انتقال نیروی بیشتر و کلیدگردانی دارند.
– در صنایع ماشینآلات و ساختمانهای فلزی.
- مهرههای خودفشاری (Self-Locking Nuts):
– برای جلوگیری از باز شدن خودکار به علت ارتعاشات یا تغییرات حرارتی.
– در صنایع هواپیما سازی، خودروسازی و صنایع مکانیکی.
- مهرههای نخی (Threaded Rods):
– برای اتصالات بلند و تعمیرات در ساختمانها و صنایع.
– برای استفاده در ساخت و سازهای سنگین و انتقال بارهای زیاد.
- مهرههای بلت (U-Bolts):
– برای اتصال لولهها به سطوح مسطح یا دیگر لولهها.
– در صنایع نفت و گاز، صنایع کشاورزی و صنایع ساختمانی.
هر یک از این نوع مهرهها و پیچها بر اساس نیازهای خاص صنعتی و کاربردهای مشخصی طراحی و استفاده میشوند. انتخاب صحیح از نظر ابعاد، مواد، و ویژگیها برای اجرای بهینه و مقاوم در شرایط مختلف اهمیت دارد.
مشخصات فیزیکی مهره ها
مهرهها ابزارهای کوچک ولی حیاتی در صنعت و انواع کاربردهای دیگر هستند. مشخصات فیزیکی مهرهها بستگی به نوع، اندازه، استاندارد، و مواد ساخت مهره دارد. در ادامه، به برخی از مشخصات فیزیکی مهرهها اشاره میشود:
- قطر (Diameter):
– قطر مهره به عنوان یکی از مهمترین مشخصات آن شناخته میشود. این اندازه معمولاً در میلیمتر (برای مهرههای متریک) یا اینچ (برای مهرههای اینچی) اندازهگیری میشود.
- طول (Length):
– طول مهره نیز یک مشخصه مهم است و ممکن است در اینچ یا میلیمتر اندازهگیری شود. طول مهره بستگی به نیازات مصرفی و کاربرد خاص دارد.
- گام (Pitch):
– گام یا فاصله بین دندهها (خطوط متداول) در مهره متریک است. این مقدار به میلیمتر اندازهگیری میشود و مشخص کننده فاصله میان دندههای مهره است.
- نوع دنده (Thread Type):
– مهرهها میتوانند دندههای مختلفی داشته باشند، مانند دنده متریک، اینچی یا دندههای خودخروج. نوع دنده بر اساس استانداردها و اندازهگیریهای خاص تعیین میشود.
- سر (Head Type):
– مهرهها ممکن است سرهای مختلفی داشته باشند، از جمله سرهای هگزاگونال، تخت، دور، یا دیگر اشکال. نوع سر تعیین کننده ابزاری است که برای نصب و تعمیرات مهره استفاده میشود.
- مادهی ساخت (Material):
– مهرهها معمولاً از موادی مانند فولاد، آلومینیوم، یا فولاد ضدزنگ ساخته میشوند. انتخاب ماده به مواد مصرفی و شرایط کاری بستگی دارد.
- پوشش سطحی (Surface Coating):
– برخی از مهرهها ممکن است دارای پوششهای سطحی مانند گالوانیزه، کروم پوشانی، یا پوششهای ضدزنگ باشند که برای جلوگیری از زنگزدگی و خوردگی مفیدند.
- قلب مهره (Core):
– برخی از مهرهها قلبی فلزی دارند که باعث افزایش مقاومت در برابر فشار و کشش میشود.
این ویژگیها به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر تعیینکننده عملکرد و کارایی مهره در کاربردهای مختلف هستند. انتخاب مهره صحیح بر اساس نیازات مصرفی و شرایط کاری اهمیت دارد.
جنس مهر ها
مهرهها از مواد مختلفی ساخته میشوند که بستگی به نیازات کاربری، محیط کاری، و خصوصیات مورد انتظار تعیین میشود. در زیر به برخی از جنسهای رایج مهرهها اشاره میشود:
- فولاد:
– فولاد کربنی (Carbon Steel): جنس رایجی برای مهرهها است که ارزان و با مقاومت مناسبی در برابر فشار و کشش میباشد.
– فولاد آلیاژی (Alloy Steel):از آلیاژهای فولادی تشکیل شده و معمولاً دارای مقاومت بالاتری به شرایط خاصی نظیر حرارت و فشار است.
- فولاد ضدزنگ (Stainless Steel):
– فولاد ضدزنگ 304 و 316:از جنسهای فولاد ضدزنگ برای مهرهها در شرایط مرطوب یا مواجه با زنگزدگی استفاده میشود. فولاد ضدزنگ 316 مقاومت به خوردگی در مقابل مواد شیمیایی را نیز داراست.
- آلومینیوم:
– آلومینیوم: مهرههای آلومینیوم به دلیل وزن سبک و مقاومت مناسب در برابر خوردگی در برخی از کاربردها مورد استفاده قرار میگیرند. این مهرهها بیشتر در صنعتهای خودروسازی و هواپیماسازی مورد استفاده قرار میگیرند.
- نیکل و تیتانیم:
– نیکل: برخی از مهرهها از جنس نیکل ساخته میشوند که به عنوان یک جنس با مقاومت به خوردگی و شرایط محیطی خاص استفاده میشود.
– تیتانیوم: برخی از کاربردهای خاص، از جمله در صنعت هوا و فضا، از مهرههای تیتانیوم استفاده میکنند که خاصیت سبکی و مقاومت در برابر خوردگی دارند.
- پلاستیک:
– پلاستیک (Nylon):در برخی از کاربردها که نیاز به عدم انتقال حرارت و انجام عملیات الکتریکی استفاده میشود، مهرههای پلاستیکی مناسب میباشند.
- پوششهای سطحی:
– برخی از مهرهها دارای پوششهای سطحی مانند گالوانیزه (Galvanized) یا کروم پوشانی (Chrome Plated) هستند که به آنها مقاومت بیشتری در برابر زنگزدگی و خوردگی میبخشد.
انتخاب جنس مهره بستگی به شرایط کاربری، خصوصیات محیطی، و نیازهای مصرفی دارد. مهم است که جنس مهره بهطور دقیق با شرایط کاربردی هماهنگ شود تا عملکرد بهینه داشته باشد.
نحوه ساخت مهره ها
مهرهها به دو روش اصلی ساخته میشوند: روش ساخت حرارتی و روش ساخت سرد. در روش ساخت حرارتی، ابتدا مواد مناسب مانند فولاد کربنی، آلیاژهای فولادی یا فولاد ضدزنگ انتخاب میشوند. سپس، نوارهای فولادی با قطر مشخص به قطعات کوچکتر برش میشوند و به شکل نهایی مهره از طریق فرآیندهای شکلدهی میروند، که ممکن است شامل ماشینهای حرارتی مثل متهزنی یا پرس کردن باشد. برای افزایش استحکام، از فرآیند فورژ نیز استفاده میشود و سپس مهرهها از نوار یا تیغهای فرآیندهای برشی جدا میشوند. در نهایت، با ماشینکاری دقیقتر، هر نواحی اضافی حذف شده و مهرهها به شکل نهایی خود تبدیل میشوند.
در روش ساخت سرد، مهرهها به دو شیوه تولید میشوند. ابتدا، در مهره سرد، یک مهره از یک نوار یا تیغه فولادی به شکل فشردهای تبدیل میشود، این فرآیند بدون تأثیر حرارتی انجام میشود. سپس در پرس کردن، مهره با استفاده از قالبهای مختلف فرمدهی میشود، و در نهایت با برش و ماشینکاری دقیقتر به شکل نهایی خود تبدیل میشود.
هر دو روش بر اساس نیازات کاربری و متغیرهای تولیدی مختلف در صنایع مختلف برای ساخت مهرهها مورد استفاده قرار میگیرند.
میزان مقاومت مهر ها در برابر دما ی بالا
مقاومت مهرهها در برابر دما به جنس مواد ساخته شده و پردازش حرارتی آنها بستگی دارد. در این زمینه، مهرههای فولادی کربنی معمولاً در دماهای معمولی تا متوسط عملکرد خوبی دارند، اما با افزایش دما، مقاومت آنها در برابر خوردگی و کشش ممکن است کاهش یابد.
مهرههای فولاد ضدزنگ، همچون 304 یا 316، به دلیل مقاومت بهتر در برابر خوردگی، در محیطهای حاوی رطوبت یا مواد شیمیایی، حتی در دماهای معمولی تا بالا، عملکرد مناسبی از خود نشان میدهند.
آلومینیوم، از نظر مقاومت در دماهای بالا، با توجه به نقطه ذوب آن، ممکن است در برابر فشار و کشش کاسته شود. اما در دماهای معمولی، عملکرد خوبی دارد.
مهرههای تیتانیوم، به ویژه در دماهای بالا، مانند 600 درجه سانتیگراد به بالا، مقاومت بالایی دارند و برای صنایع با نیاز به مقاومت در برابر دماهای بسیار بالا مناسب هستند.
در انتخاب مهره برای محیطهای با دماهای بالا، اهمیت دارد که جنس مهره و شرایط کاری به دقت مورد بررسی قرار گیرد. همچنین، اعمال پردازش حرارتی خاص بر روی مهرهها نیز ممکن است به افزایش مقاومت آنها در برابر دماهای بالا کمک کند.
قیمت مهره ها در بازار
قیمت مهره ها در بازار بستگی به عوامل متعددی از جمله جنس مهره، ابعاد، استاندارد، نوع پوشش سطحی، تعداد واحد فروش (عددی یا کیلویی)، تولید کننده، و شرایط بازار مختلف است. همچنین تغییرات در قیمتها ممکن است به علت شرایط اقتصادی، تقاضا و عرضه، تحولات در صنعت تولید و سایر عوامل اتفاق بیفتد.
برای دانستن قیمت دقیق مهرهها، بهتر است به فروشندگان محلی یا فروشگاههای اینترنتی مراجعه کنید. همچنین، شرکتهای تولید کننده مهرهها نیز ممکن است لیست قیمتهای خود را منتشر کرده و اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار دهند.
به طور کلی، مهرهها با توجه به انواع و مشخصات مختلف، میتوانند در بازار با قیمتهای متفاوت عرضه شوند. همچنین، خرید به صورت عمده معمولاً باعث تخفیف قیمت میشود.